W zakładzie produkcji żywic alkidowych, w którym wyznaczone są strefy zagrożenia wybuchem, prowadzone procesy technologiczne są obarczone ryzykiem wyładowań elektrostatycznych. Te z kolei stanowią potencjalne źródło zapłonu, w efekcie czego mogłoby dojść do poważnego w konsekwencjach wybuchu lub pożaru. Poznaj case study z zakresu skutecznego uziemienia instalacji i aparatów procesowych.
Uziemienia elektrostatyczne
Uziemienia przez duże „U”, czyli jak ważna jest ochrona przed elektrycznością statyczną
Zapewne już wiele razy słyszeliście o tym, że wyładowania elektrostatyczne podczas procesów technologicznych są jednym z potencjalnych źródeł zapłonu atmosfer wybuchowych, a co za tym idzie – powinniście chronić swój zakład i pracowników przed tymi zagrożeniami. Z artykułu dowiesz się, jakie rozporządzenia zobowiązują do ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi, dlaczego świadomość zagrożeń związanych z elektrycznością statyczną jest ważna – przykład wypadku, w którym źródłem zapłonu było wyładowanie elektrostatyczne,w jaki sposób producent mąki zapewnił bezpieczeństwo w swoim zakładzie, które rozwiązania techniczne pomogą w uziemieniu, a które dodatkowo będą kontrolowały jego stan.
Ochrona przed wyładowaniami elektrostatycznymi w zakładzie producenta chemii budowlanej
Ładunki elektrostatyczne w wyobraźni wielu ludzi kojarzą się z niegroźnym „ukłuciem” przy podawaniu ręki. Nie niesie ono ze sobą żadnego ryzyka, co najwyżej daje powód do uśmiechu. Ale dla pracowników zakładów przemysłowych wyładowanie elektrostatyczne wiąże się z realnym zagrożeniem. Jedna iskra jest w stanie wywołać zapłon, który może doprowadzić do ogromnych zniszczeń na terenie zakładu produkcyjnego. W historii można znaleźć wiele przypadków pożarów lub eksplozji spowodowanych właśnie wyładowaniem elektrostatycznym.
Wyładowanie elektrostatyczne przyczyną wybuchu
W zakładach produkcyjnych każdego dnia realizowane są setki operacji, w których wykorzystuje się substancje palne. Brak właściwych procedur postępowania oraz odpowiedniego wyposażenia w systemy uziemiające może doprowadzić do katastrofy. Historia pokazuje, że pozornie banalna czynność, jak na przykład przelewanie rozpuszczalnika z jednego pojemnika do drugiego, może stanowić poważne zagrożenie pożarem.
Elektryczność statyczna pod kontrolą
W każdym zakładzie produkcyjnym realizuje się procesy napełniania i opróżniania zbiorników, kegów i beczek, a także przelewania, dozowania i mieszania różnego typu cieczy i proszków. W przypadku gdy substancje te mają charakter palny, a ich minimalna energia zapłonu wynosi nie więcej niż 500 mJ możemy mówić o ryzyku pożaru/wybuchu w wyniku wyładowania elektrostatycznego. Jak się zatem chronić przed tym zjawiskiem? (…) Kontrolowanie zagrożeń elektrostatycznych w przypadku statycznych elementów instalacji, które są z nią powiązane w sposób trwały, jest stosunkowo proste i dobrze rozpoznane. Zagadnienie komplikuje się jednak w przypadku urządzeń przenośnych, jak np. przejezdne zbiorniki ze stali, kadzie mieszalników, pojemniki typu IBC i wiele innych. W ich przypadku należy stosować specjalnie zaprojektowane urządzenia do…
Elektryczność statyczna – niewidzialne, ale realne zagrożenie
W czasie przeładunku substancji płynnych dochodzi do silnego elektryzowania się konstrukcji cystern drogowych oraz węży lub ramion załadowczych. W przypadku gdy transportowany produkt jest palny lub wydziela substancje palne, przeskok iskry elektrostatycznej może doprowadzić do zapłonu tzw. atmosfery wybuchowej (czyli mieszaniny gazu lub par transportowanego produktu z powietrzem). W takich sytuacjach, zgodnie z rozporządzeniami ministra gospodarki, należy uziemić cysternę oraz kontrolować stan tego uziemienia w czasie trwania całego procesu, a także zablokować proces w przypadku utraty właściwego uziemienia.
Elektryczność statyczna
Główną przyczyną znanych z przemysłu wypadków spowodowanych wyładowaniem elektrostatycznym są przedmioty odizolowane od ziemi, będące w stanie gromadzić ładunki elektrostatyczne. W literaturze określane są one mianem izolowanych przewodników (ang. isolated conductors). W praktyce najczęściej są to metalowe kołnierze, złączki bądź zawory na rurociągach, beczki, pojemniki, węże, cysterny drogowe lub kolejowe, jak również ludzie. W wymienionych przypadkach barierę dla swobodnego przepływu elektronów do ziemi mogą stanowić różnego typu uszczelki, opony pojazdów, podeszwy obuwia, farby i powłoki zabezpieczające, nieprzewodzące elementy konstrukcji, zanieczyszczenia oraz wiele innych.
